Jakie są przyczyny zmiany cen?
Nowe ceny, obowiązujące od 26 kwietnia 2024, za dostawę wody i odbiór ścieków wynikają z ich dostosowania do wyższych kosztów działania PUK Zabierzów. Wyższe koszty wynikają z inflacji, która jest rezultatem pandemii COVID-19 i wojny na Ukrainie. Dotychczasowe ceny za dostawę wody i odbiór ścieków były obliczane na podstawie kosztów z lat 2020-2021. Od marca 2021 do listopada 2023 skumulowana inflacja przekroczyła 32%, a średnie wynagrodzenie wzrosło o 29%. W tym czasie ceny PUK wzrosły od 6% (woda) do 9% (ścieki).
Na przestrzeni 2-3 lat cena energii elektrycznej, z około 250zł za 1MWh, wzrosła do ponad 700zł za 1MWh. W skali roku, w celu realizacji dostaw wody, odbioru i oczyszczania ścieków PUK Zabierzów zużywa około 2 000 MWh (2GW) energii elektrycznej. Choć prowadzimy wiele działań w celu zmniejszenia energochłonności naszych procesów, to nie jest możliwe prawie trzykrotne zmniejszenie zużycia energii, aby zrekompensować prawie trzykrotny wzrost jej ceny.
W celu zapewnienia ciągłości dostaw i zrównoważonej eksploatacji własnych ujęć wody PUK Zabierzów kupuje o koło 100 000m3/rok wody w Wodociągach Miasta Krakowa (WMK), która następnie jest dostarczana mieszkańcom gminy.
Stały rozwój gminy powoduje, że w 2023 około:
- 35% ścieków oczyszczamy w czterech naszych oczyszczalniach;
- 65% ścieków przesyłamy do oczyszczalni ścieków w Płaszowie.
Ceny za usługi WMK znacząco wzrosły w maju 2023. Zmiana cen przez WMK dotknęła wszystkie gminy, które współpracują w WMK np. Wielką Wieś, Zielonki, Liszki itd.
Kto wylicza i zatwierdza stawki?
Od kilku lat organy gminy czyli Wójt czy też Rada Gminy nie uczestniczą w procesie ustalania stawek opłat za wodę i ścieki. Taryfy (stawki opłat) ustalane są raz na 3 lata przez PGW Wody Polskie na wniosek PUK Zabierzów.
Cały proces opisany jest w odpowiedniej ustawie. Stawki wylicza się metodą "z dołu do góry" tj. na podstawie historycznych kosztów świadczenia usług dostaw wody i odbioru ścieków i prognoz obliczonych m.in. za pomocą wskaźników publikowanych przez Ministerstwo Finansów, wyliczane są "niezbędne przychody", które pokrywają koszty. Te niezbędne przychody, po podzieleniu przez m3 wody i ścieków, określają stawki za 1m3 wody i ścieków w nowej taryfie dla mieszkańców i instytucji.
W procesie ustalania ceny, Wody Polskie dokonują weryfikacji kosztów, wskaźników i innych założeń zawartych we wniosku o nową taryfę. Zadają pytania i wzywają do składania wyjaśnień przedsiębiorstwo wodociągowe. Po sprawdzeniu wniosku, Wody Polskie wydają decyzję, która określa ceny dostaw wody, odbioru ścieków i opłat stałych (abonamentowych) lub odmawiają zatwierdzenia nowej taryfy. W wypadku odmowy nadal obowiązuje "stara" taryfa.
Czy ceny zmieniają się w innych gminach?
Gminy sąsiadujące z nami także wystąpiły o zatwierdzenie nowych cen za dostawy wody i odbiór ścieków. Nowe stawki weszły w życie m.in. w:
- marcu 2023 w gminach Krzeszowice i Skawina;
- sierpniu 2023 w gminie Jerzmanowice-Przeginia;
- w grudniu 2023 w gminach Wielka Wieś, Czernichowie i Krakowie;
- w styczniu 2024 w gminie Zielonki;
- w kwietniu 2024 w gminach Sułoszowa i Zabierzów.
Zainteresowaniu znajdą więcej informacji o cenach ich zmianach w artykule pt "Analiza zmian cen wody i ścieków w roku 2024 w porównaniu do 2021"
Co w zamian otrzymają mieszkańcy?
- W maju 2021 za przeciętne wynagrodzenie publikowane przez GUS, mieszkaniec gminy Zabierzów mógł kupić 1530m3 wody. Trzy lata później w maju 2024 za przeciętne wynagrodzenie będzie można kupić od PUK 1549m3 wody. Analogicznie w maju 2021 za przeciętne wynagrodzenie mieszkaniec gminy Zabierzów mógł odprowadzić 839 m3 ścieków. W maju 2024 za przeciętne wynagrodzenie będzie mógł odprowadzić 826 m3 ścieków.
- Utrzymanie w ciągłym działaniu ponad 600km sieci wodno-kanalizacyjnej, 20 ujęć wody, ponad 100 przepompowni, hydroforni, zbiorników i pomp wymaga stałej (24/7) obecności pracowników PUK Zabierzów.
- Zmniejszyliśmy straty wody z 23% w roku 2022 do 18% w roku 2023.. Naszym długofalowym celem jest zmniejszenie do końca 2027 strat wody poniżej 10%, czyli tyle ile osiągają najlepsze wodociągi w UE.
- Prowadzimy działania inwestycyjne, których celem jest zmniejszenie ilości deszczówki i wód opadowych w ściekach sanitarnych. Działania te długofalowo prowadzą do zmniejszenia kosztów i energochłonności, a zatem ograniczają zmiany cen w kolejnych taryfach.
- PUK Zabierzów ponosi wydatki na remonty i modernizację obecnej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, a także budowę nowych odcinków sieci wod-kan. Musimy ponadto unowocześniać nasze oczyszczalnie, aby spełniały co raz bardziej rygorystyczne normy środowiskowe. Wiercimy nowe studnie głębinowe, aby zapewnić dostawy smacznej wody dla naszych mieszkańców.
- Wybudowaliśmy cztery instalacje fotowoltaiczne, aby zmniejszyć ilość kupowanej energii. Planujemy wybudowanie kolejnych 8 instalacji fotowoltaicznych wraz z magazynami energii, aby zapewnić stałość dostaw wody i zmniejszyć koszty energii. Inwestujemy w nowe pompy i układy sterowania, aby ograniczyć zużycie prądu, a tym samym wzrost cen za wodę i ścieki w przyszłości.
- Do końca 2026 planujemy wprowadzić zdalny odczyt wszystkich wodomierzy, aby móc zaoferować nowe usługi (np. powiadamianie mieszkańca o wyciekach wody w jego instalacji) i comiesięczne (zamiast co dwa miesiące jak obecnie) wystawianie faktur. Ułatwi to ich zapłatę rodzinom, w trudnej sytuacji finansowej, dzięki opłacaniu częściej (12 razy w roku zamiast 6 razy) niższych rachunków za wodę i ścieki.
- W celu stałego monitoringu jakości wody instalujemy pierwsze sondy do stałego, automatycznego pomiaru stężenia chloru w wodzie. Naszym celem jest objęcie stałym monitoringiem zawartości chloru w wodzie kluczowych punktów sieci wodociągowej.